سرطان حنجره

حنجره در کجا قرار گرفته است؟

حنجره یا جعبه ی صوتی، در گلو قرار گرفته است. حنجره به ما کمک می کند که نفس بکشیم، صحبت کنیم و غذا و یا آب ببلعیم. تارهای صوتی که به ما کمک می کنند صحبت کنیم نیز درون حنجره قراره گرفته اند. حنجره بیشتر از غضروف ساخته شده است، و همچنین از یک بافت انعطاف پذیر که ساختار آن را در برگرفته و حمایت می کند.

حنجره به طور کلی به سه قسمت تقسیم می شود:

1. قسمت فوقانی یا فوق چاکنایی
2. قسمت میانی یا چاکنای. اینجا قسمتی است که تارهای صوتی واقع شده اند. تارهای صوتی باز و بسته می شوند و ما می توانیم نفس بکشیم و یا صدا تولید کنیم و حرف بزنیم.
3. قسمت تحتانی یا زیر چاکنای.

حنجره چه وظیفه ای دارد؟

حنجره در عملکردهای خاصی نقش ایفا می کند:

• زمانی که شما نفس می کشید، تارهای صوتی از هم باز می شوند و اجازه ی عبور هوایی را میدهند که از ریه خارج می شود، و یا وارد ریه می شوند.
•  زمانی که ما صحبت می کنیم، هوایی که از تارهای صوتی عبور می کند، منحر به ارتعاش آن می شود و صدایی تولید می کند که ما با آن صحبت می کنیم.
• زمانی که ما می بلعیم، اپی گلوت (که بخشی از قسمت فوق چاکنای است) پایین می آید و روی حنجره را می گیرد، همچنین تارهای صوتی بسته می شوند تا از ورود غذا به ریه ها جلوگیری کنند، سپس غذا از روی اپی گلوت رد شده و با عبور از مری وارد معده می شود.

سرطان حنجره چیست؟

سرطان به معنی رشد غیر قابل کنترل سلول هایی است که با تجاوز و تخریب بدن همراه است. در سرطان حنجره، سلول های بدخیم در حنجره رشد می کنند. بسیاری از سرطان های حنجره، در سلول های اسکواموس که درون حنجره قرار دارند، شکل می گیرد. در حدود 60% از سرطان های حنجره از چاکنای (محل به هم رسیدن تارهای صوتی) شروع می شوند، 35% در بالاتر از گلوت یا چاکنای و باقی در زیر گلوت یا چاکنای تشکیل می شوند.

سرطان حنجره یکی از شایع ترین سرطان های سر و گردن است. در آمریکا تقریبا 13000 نفر در سال تشخیص سرطان حنجره دریافت می کنند، و حدودا 3700 نفر به همین دلیل می میرند.

چه چیزهایی ریسک ابتلا به سرطان را بالا می برد؟

آیا می دانید چه افرادی بیشتر به سرطان حنجره مبتلا می شوند؟
احتمال ابتلا به سرطان در فردی بالاست که از فرآورده های توتون و تنباکو استفاده می کند. 

بیش از ۹۰ درصد سرطان های حنجره، از نوع سرطان کارسینوم سلول سنگفرشی (SCCA) است و بیش از ۹۵ درصد از بیماران مبتلا به SCCA حنجره، سیگاری هستند. سیگار کشیدن باعث ایجاد جهش یا تغییر در ژن ها، سرطان حنجره ، آسیب به دستگاه تنفسی و کاهش پاسخ ایمنی بدن می شود.

استعمال دخانیات با معیار سال- پاکتی مورد بررسی قرار می گیرد. برای مثال دو سال- پاکتی مساوی است با یک پاکت در روز به مدت دو سال و یا دو پاکت در روز به مدت یک سال. مطالعات نشان داده اند که  احتمال ابتلا به سرطان حنجره در افراد سیگاری، بسته به تعداد سال-پاکتی استعمال شده، ۵ تا ۳۵ برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری است.

الکل یکی دیگر از عوامل مهم ایجاد سرطان حنجره است؛ زیرا باعث افزایش فزاینده فرآیند سرطان، به ویژه همراه با مصرف توتون و تنباکو می شود. افرادی که سیگار می کشند و مشروبات الکلی مصرف می کنند، به مراتب بیشتر در معرض ابتلا به سرطان حنجره هستند .

در واقع، استفاده همزمان از تنباکو و الکل، احتمال ابتلا به سرطان را حتی افزایش می دهد.

از دیگر عوامل خطرناک سرطان حنجره ممکن است ابتلا به ویروس پاپیلوم انسانی(HPV) باشد که به دلیل جراحی های متعدد بر روی حنجره احتمال ابتلای انسان به سرطان حنجره را افزایش می دهد. همچنین مطالعات ونشان می دهد که  ریفلاکس اسید معده نیز ممکن است منجر به ابتلا به سرطان گلو و حنجره شود.

سایر ریسک فاکتورهای سرطان عبارتند از:

• سن: سرطان حنجره اغلب در افراد بالای 55 سال رخ می دهد.
• جنس: مردان به احتمال بیشتری به سرطان حنجره مبتلا می شوند.
• سابقه ابتلا به سرطان های سر و گردن: تقریبا یک نفر از هر چهار نفری که قبلا سرطان سر و گردن داشته اند، مجدد به سرطان مبتلا خواهند شد.
• شغل: افرادی که در معرض اسید سولفوریک، براده ی چوب، نیکل، یا معادن گازهای خردل هستند، به احتمال بیشتری به سرطان حنجره مبتلا می شوند. به علاوه مکانیک ها و افرادی که با آزبست کار می کنند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان قرار دارد.

علائم سرطان حنجره چیست؟

علائم زیر ممکن است نشانه ی سرطان حنجره یا گلو باشد:

• گلودرد یا سرفه ای که بهبودی پیدا نمی کند،
• گرفتگی صدا یا هرگونه تغییر در صدا که پس از دو هفته بهبود نیابد،
• درد در هنگام بلعیدن، یا مشکل در بلعیدن،
• احساس وجود توده یا حالتی شبیه به لامپ در گلو یا گردن،
• تنفس دشوار،
• تنفس صدا دار،
• احساس گیر کردن چیزی در گلو،
• گوش درد،
• سرفه های همراه با خون.

هرکسی با این علائم یا نشانه ها باید توسط متخصص گوش و حلق و بینی و یا فوق تخصص حنجره معاینه و بررسی شود. البته گاهی سرطان علاوه بر حنجره به مری و یا دهان نیز پیشرفت کرده باشد؛ که در این صورت علائم شدیدتری مشاهده می کنید، برای مثال مشکل شدید در تکلم و بلع. همچنین یکی دیگری از علائم انتشار سرطان به داخل دهان، ممکن است وجود توده ای داخل دهان باشد. البته وجود توده در دهان ممکن است تنها به سرطان های ناحیه ی دهان محدود باشد، و به معنی وجود توده و سرطان حنجره نباشد.

تشخیص سرطان حنجره

برای تشخیص سرطان گلو و یا حنجره باید هرچه سریع تر به متخصص گوش و حلق و بینی و یا فوق تخصص حنجره مراجعه شود.  پزشک فوق تخصص حنجره، ممکن است برای تشخیص سرطان حنجره، انجام تست هایی زیر را پیشنهاد نماید: 

• معاینه فیزیکی: در این معاینه، گردن و گلو مورد بررسی قرار می گیرد.
• تصویربرداری از حنجره (لارینگوسکوپی یا استروبوسکوپی): در این روش دکتر با یک آینه یا با یک اندوسکوپ کوچک به معاینه ی حنجره می پردازد. یا فرد برای برای انجام تصویربرداری از حنجره با استفاده از استروبوسکوپی به یک کلینیک گفتار درمانی ارجاع می دهد. روش استروبوسکوپی، علیرغم سادگی و هزینه ی اندک، دقت بسیار بالایی دارد و به عنوان روش های ابتدایی تشخیص سرطان مورد استفاده قرار می گیرند.
• نمونه برداری: در نمونه برداری، پزشک تکیه ی کوچکی از بافت حنجره را تحت بی هوشی برمیدارد و برای بررسی نوع توده به آزمایشگاه می فرستد.
• سی تی اسکن: این روش از اشعه ی ایکس استفاده می شود تا تصویری از مقاطع عرضی تومور یا توده تهیه نموده و آن را بررسی کند.
• ام آر آی: این شیوه ی تصویربرداری از یک موج رادیویی بزرگ و یک کامپیوتر استفاده می کند، تا تصویر واضحی از بدن انسان تهیه کند.
• پت اسکن: مقدار بسیار اندکی رادیو اکتیو با تزریق به بازو وارد بدن می شود. این ماده توسط ارگان های مورد ارزیابی که اینجا حنجره است، جذب می شود. یک ماشین که به آن اسکنر گفته می شود، تصاویر سه بعدی از عضو تهیه می کند و میزان انرژی منتقل شده به بافت را بررسی می کند.

استفاده از روش های تشخیصی دقیق، برای بررسی میزان پیشرفت حنجره بسیار اهمیت دارد. زیرا، تعیین میزان پیشرفت بیماری، تعیین کننده ی میزان برداشتن حنجره است.

آیا سرطان گلو کشنده است؟

سرطان حنجره ، با توجه به اینکه بیماری نادری نیست اما هنوز هم در عموم مردم شناخته شده نیست و عموم مردم اطلاعات اندکی درباره آن دارند.

انجمن سرطان آمریکا برآورد کرده بود که تا انتهای سال 2018  حدود ۱۳۱۵۰ مورد جدید به مبتلایان سرطان حنجره اضافه خواهد شد. (۱۰۴۹۰ مورد جدید در مردان و ۲۶۶۰ مورد جدید در زنان) و حدود ۳۷۱۰ نفر از مبتلایان دچار مرگ ناشی از سرطان می شوند. (۲۹۷۰ مرد و ۷۴۰ زن) و همچنین بازماندگان، دچار عواقب ناشی از سرطان می شوند  که با توجه به شدت و گسترش بیماری ممکن است هر یک از توانمندی های فرد از جمله صدا، تنفس، یا بلع را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، این یک بیماری قابل پیشگیری است زیرا عوامل خطر اولیه برای سرطان حنجره تحت تاثیر رفتارهای ناصحیح در شیوه زندگی است.

درمان

بهترین درمان برای سرطان گلو یا حنجره، پیشگیری است. از سرطان حنجره در بسیاری از موارد به عنوان یک بیماری قابل پیشگیری یاد می شود، چرا که عوامل خطرناک اصلی، مرتبط با رفتارهای خطرناک در شیوه زندگی است و می توان آنها را تغییر داد. انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند کسانی که نوشیدنی های الکلی مصرف می کنند، میزان الکل مصرفی خود را محدود کنند و  همچنین از هر گونه تنبلی اجتناب کنند و ورزش را در برنامه خود قرار دهند.ترک سیگار دیگر پیشنهاد انجمن سرطان آمریکا برای پیشگیری از ابتلا به سرطان است.

مطالعات نشان می دهند که ویتامین A و بتا کاروتن ممکن است نقش محافظتی در کاهش خطر ابتلا به سرطان حنجره داشته باشند.

اما سرطان حنجره در صورتی که به موقع تشخیص داده شود، قابل درمان یا مدیریت است. سرطان حنجره، در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود، و تنها بخش کوچکی از تارهای صوتی را درگیر کرده باشد، از طریق جراحی و برداشتن توده با لیزر، درمان می شود. اما اگر مراجعه به پزشک به تغویق انداخته شود، و توده بزرگتر شود و قسمت های دیگر حنجره و حتی گلو و زبان و دهان یا گردن و قفسه ی سینه را درگیر کند، احتمالا نیاز به جراحی برداشتن نصف و یا کل حنجره وجود خواهد داشت. به جراحی برداشتن کل حنجره توتال لارنجکتومی گفته می شود. فردی که کل حنجره ی او برداشته می شود، چون دیگر منبعی برای تولید صدا ندارد، دچار مشکل تکلم خواهد شد. روش های متعددی برای جبران این نقص وجود دارد. برخی از افراد از حنجره ی مصنوعی استفاده میکنند. این دستگاه شبیه یک ویبراتور است که بر روی گردن قرار می گیرد و به جای حنجره ی  فرد صدا تولید می کند، و فرد می تواند با صدای به نسبت مفهومی صحبت کند. روش دیگر که امروزه شایعتر است، استفاده از پروتز صوتی است که اغلب پس از جراحی در مسیر هوایی و در منفذ گردن کار گذاشته می شود و فرد می تواند با فشار دادن انگشت بر روی سوراخ گردن، مانع از خروج هوا به بیرون شود و هوا را به داخل پروتز سوق دهد و صدایی تولید کند و با این صدا صحبت نماید. روش دیگری که افراد معدودی به سمت آن می روند، گفتار مروی است. این روش نسبت به هر دو روش بهتر است، چون نه مانند روش حنحره ی مصنوعی صدای اضافی تولید می کند، و نه مانند پروتز صوتی به دلیل احتمال عفونت، نیاز به تمیز کردن مکرر دارد. گفتار مروی روش است که فرد با بلعیدن هوا و نگه داشتن آن در مری، سر مری را می لرزاند و صدایی شبیه به آروغ تولید می کند که می تواند گفتار نسبتا واضحی را تولید کند. این روش به افرادی که مشکلی در مری ندارند پیشنهاد می شود. افرادی که روش گفتار مروی را انتخاب می کنند، با صرف چند جلسه ی آموزشی با گفتار درمان و یا آسیب شناس گفتار و صوت، می تواند این روش را یاد بگیرد و تا همیشه استفاده نماید.

بنابراین، گزینه های درمان اولیه برای سرطان حنجره عبارتند از جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی و یا ترکیبی از این درمان ها، که دو مورد از آنها برای درمان های معمول توصیه می شود. با این حال، هر یک از این درمان ها ممکن است عوارضی برای بدن  داشته باشند.

ممکن است برای فرد سوال پیش بیاید که هزینه درمان سرطان حنجره چقدر است؟ پاسخ این سوال به مسائل متفاوتی بستگی دارد. برای مثال بسته به میزان پیشرفت بیماری، نوع درمان انتخابی،، نوع روش جراحی، نوع بیمه ی درمانی فرد و مراجعه به بیمارستان یا مطب خصوصی یا دولتی، فرد متحمل هزینه های متفاوتی خواهد شد.

در پایان بخش درمان، مطرح کردن این نکته که هیچگونه درمان گیاهی برای سرطان حنجره وجود ندارد، بسیار حاثز اهمیت است. به بیماران محترم توصیه می شود، حتی یک روز را از دست ندهند، و پیش از پیشرفت بیماری، به پزشک حنجره مراجعه نمایند، تا اقدامات علمی و به روز برای درمان مشکل آنها ارائه گردد. 

عوارض احتمالی درمان

بسته به نوع درمان ممکن است عوارضی برای فرد رخ دهد. مشکل در بلع، تنفس و تکلم، از عوارض درمان های سرطان حنجره یا گلو است. در موارد شدید این بیماری، تنفس دشوار یا حتی انسداد راه هوایی باعث می شود در مسیر هوایی لوله گذاری انجام شود. گاهی قبل یا بعد از جراحی حنجره، از آنجایی که مسیر هوایی مسدود است، احتمالا نیاز به ایجاد یک منفذ یا سوراخ در جلوی گردن وجود خواهد داشت. این منفد که استوما نامیده می شود، راهی است که ریه را به بیرون وصل می کند و فرد به طور مستقیم از این منفذ نفس می کشد. در این صورت، دیگر هوا وارد دهان نمی شود و از روی حنجره که در این بیماری مسدود شده است، عبور نمی کند.  به این کار تراکئوستومی گفته می شود.

در ویدئوی زیر نیز دکتر مسعود کاظمی، فوق تخصص و جراح حنجره در مرکز وکولوژی ایران به بررسی سایر علائم و نشانه ها و راه های تشخیص سرطان حنجره می پردازد:

نمونه برداری-انواع درمان

در ادامه مطالب قبل در قسمت سوم دکتر مسعود کاظمی بحث مهمی را آغاز می کنند که در آن به انواع برخورد با سرطان حنجره می پردازند. برای تشخیص دقیق و نهایی سرطان به نمونه برداری نیاز است. در حقیقت نمونه برداری پس از آنکه توده ای مشکوک در حنجره توسط عکسبرداری استروبوسکوپی یافت شد انجام می شود. در کلیپ زیر دکتر کاظمی توضیحات لازم از مرحله نمونه برداری را ارائه می دهند. در صورت بروز سرطان حنجره، ۹۰ درصد موارد از نوع سرطان سلول های پوششی هستند. پس از تایید نهایی حال، جراح به بررسی راه های درمان با اطلاع همراهان بیمار می پردازد. دکتر کاظمی شرایط بیمار را از مهم ترین عوامل تعیین کننده در انتخاب نوع جراحی و درمان می دانند. نکته بسیار مهمی که دکتر کاظمی در تعیین نوع درمان و جراحی مدنظر قرار می دهند شغل بیمار است. به گفته ایشان، حفظ حداکثری حنجره و توان آن در افرادی که شغلشان در ارتباط مستقیم با صدایشان می باشد (وکلا، معلمان، خوانندگان و غیره) برای جراح بسیار اهمیت دارد. البته باید به این نکته توجه داشت که حفظ جان بیمار، مسئله ای است که تحت هیچ شرایطی نمی توان از آن گذشت و اگر تخلیه کامل حنجره نیاز باشد تا جان بیمار حفظ شود، دیگر شغل بیمار اهمیت خود را از دست میدهد.

ادامه این مبحث را می توانید در ویدئوی زیر مشاهده کنید

عوارض درمان-نکات پیشگیری

به طور طبیعی با توجه به نوع درمانی که جراح برای بیمار انتخاب می کند همراه با عوارضی خواهد بود. درمان به روش رادیوتراپی تقریبا کمترین عوارض را داراست و بر روی صدا کمترین تاثیر را دارد. اما اگر جراح مجبور به برداشتن حجره و یا بخشی از حنجره شود لاجرم بر روی صدا و کیفیت آن تاثیر خواهد گذاشت. در این بخش دکتر کاظمی به راه های تولید صدا در مرحله برداشتن حنجره توضیحات لازم را ارائه می دهند. دکتر کاظمی سرطان حنجره را قابل درمان و مراحل درمان آن را قطعی تر از درمان دیگر سرطان ها می دانند. دکنرمسعود کاظمی، معتقدند بیماران مبتلا به سرطان حنجره باید نسبت به درمان قطعی و کامل بسیار امیدوار باشند.

در این قسمت با توجه به تشریح مراحل و عوارض درمان دکتر کاظمی به اهمیت پیشگیری از ابتلا به سرطان حنجره اشاره می کنند.

می توانید ادامه صحبت های مهم دکتر کاظمی را در ویدئوی زیر مشاهده کنید

امیدارم همیشه سالم و تندرست باشید و هیچ وقت به خاطر سرطان به پزشک مراجعه نکنید

Dr. Masoud Kazemi
Laryngologist

Facebook


Telegram


Instagram